Flat-file-CMS: een eenvoudig alternatief voor WordPress

Contentmanagementsystemen (CMS) zoals WordPress zijn complex en lastig te verhuizen. Ze hebben namelijk veel overhead. Een Flat-file-CMS is totaal anders. Zo’n systeem heeft geen databaseserver nodig en draait op elke webspace. Maar het biedt een vergelijkbare reeks functies. Hoe zit dat?

Wie een website wil bouwen, komt al snel uit bij WordPress. En inderdaad, het vroegere blogsysteem is uitgegroeid tot een volwaardig CMS, met alle voor- en nadelen van dien. Zo is er een forse technische overhead, bijvoorbeeld door de verplichte koppeling aan databasesystemen als MySQL/MariaDB. In het dagelijks gebruik werkt dat goed, maar back-ups en verhuizingen zijn daardoor wel erg lastig.

Het alternatief: flat-file-CMS

Er zijn alternatieven die je veel gemakkelijker kunt installeren en onderhouden, namelijk de zogeheten flat-file-CMS’en. Daarvoor heb je alleen een webspace met PHP nodig. Je kunt het in een paar eenvoudige stappen installeren, back-uppen of verhuizen. Deze systemen vormen een zeer krachtig en veilig alternatief voor WordPress, vooral als je een eenvoudige website, blog of wiki hebt. Een flat-file-CMS stelt namelijk lage technische eisen aan webspace en de gebruikers. Zolang je webspace PHP ondersteunt, werkt het. Dit betekent dat zulke systemen ook geschikt zijn voor technisch onervaren gebruikers. Of voor beheerders van websites die een eenvoudig tweede projectje willen beginnen.

Wat is een flat-file-CMS?

Flat-file-CMS’en zijn contentmanagementsystemen die geen afzonderlijke database nodig hebben. In plaats daarvan beheren ze de gegevens gewoon intern in de vorm van mappen en tekstbestanden, zoals op je lokale pc of Mac. Dit betekent dat het hele websitesysteem altijd in één map op de webspace staat. Je kunt het dus gemakkelijk downloaden, kopiëren of verplaatsen.

Pro & contra flat-file-CMS

Voordelen van een flat-file-systeem:

• Gemakkelijk in gebruik, onderhoud en back-up
• Compleet systeem voor contentbeheer
• Kan op eenvoudige webspaces worden gebruikt
• Werkt goed met kleine sites

Nadelen van een flat-file-CMS:

• Weinig keuze aan themes en plug-ins
• Zoekfunctie is beperkt
• Websites mogen niet te groot zijn, anders dalen de prestaties.

Tussen haakjes: natuurlijk kunnen andere CMS ook snel, gebruiksvriendelijk en gemakkelijk te beveiligen zijn, maar de combinatie van de genoemde functies zorgt voor een geringe, technische overhead – en maakt flat-file-systemen daarom vooral interessant voor eenvoudigere projecten.

Kortom: als je gewoon een website wilt bouwen, hoef je niet meteen te kiezen voor WordPress, Drupal, Joomla of Typo3. Vooral persoonlijke blogs en andere kleinere websites kunnen veel baat hebben bij de prestaties en de eenvoud van het flat-file-concept. Ook omdat je de website gemakkelijk kunt ontwikkelen, vullen en uploaden naar een desktop-webserver zoals Mamp. Maar welke flat-file-CMS’en zijn er?

Grav: volwaardig flat-file-CMS

Grav is een van de belangrijkste flat-file-CMS’en. Het heeft een grote community die ondersteuning biedt. Daarom zijn er ook veel themes en plug-ins verkrijgbaar. De installatie is heel gemakkelijk: download de ‘Grav-Core + Admin-Plugin’, pak het zipbestand uit en kopieer de inhoud naar je webspace. Grav kan dan vanaf die plek worden geïnstalleerd. Het admin-panel is duidelijk en overzichtelijk. Plug-ins en themes kun je in een paar eenvoudige stappen installeren, want Grav biedt een geïntegreerd overzicht van die beide zaken.

WordPress gebruikers en beginners op CMS-gebied vinden in Grav waarschijnlijk vrij snel de weg. Vooral omdat de content wordt aangemaakt met Markdown-opdrachten. Ingewikkelde HTML-structuren zijn dus niet nodig. Door zijn brede palet aan functies is Grav een prachtig ‘klein’ alternatief voor WordPress, bijvoorbeeld voor blogs, portfolio-sites en sites voor beginners of kleine toepassingen.

Grav is een volwaardig WordPress alternatief, maar dan met veel minder technische overhead. Het is ideaal voor bloggers en gebruikers die een ‘klassiek’ CMS zonder veel technisch gedoe zoeken.

Pico CMS: het lichtgewicht

Pico CMS is een sterk gereduceerd alternatief voor Grav. Het is geoptimaliseerd voor snelheid en stabiliteit. De installatie is net zo eenvoudig als bij Grav, maar het CMS is ontworpen voor de laagst mogelijke overhead. Dit betekent ook dat er geen admin-panel is. Gebruikers moeten de content direct in de Pico-bestandsstructuur invoegen.

Dat klinkt ingewikkeld, maar is toch eenvoudig. Een opgeslagen Markdown-tekstbestand maakt een pagina binnen de structuur. Die kun je automatisch toevoegen aan het menu. Dat is het! Als je zuivere tekstpagina’s aanmaakt, is Pico is een waar genoegen. Wil je meer? Dan vind je alle functies die je zoekt in de uitgebreide plug-in-repository. Er zijn ook tal van themes voor Pico. Dit maakt het tot een bijzonder slank alternatief als het gaat om de snelle bouw van een website.

DokuWiki: een eenvoudig wiki-systeem

DokuWiki is zoals de naam al zegt een wikisysteem. Je kunt het dus vergelijken met Wikipedia – maar dan veel eenvoudiger. Wiki’s zijn prachtige oplossingen om informatie te verzamelen. Het idee achter zo’n wiki is dat gebruikers gemakkelijk bijdragen kunnen maken en bewerken. Dit maakt het systeem ideaal voor documentatie, het intranet van een bedrijf of een fan-website. Je kunt DokuWiki heel eenvoudig installeren. En in tegenstelling tot andere flat-file-systemen heeft het een krachtige zoekfunctie. Als de wiki fors groeit, kun je altijd nog een database integreren. Dat is dus ideaal als je nog niet zeker weet hoe succesvol je wikiproject wordt.

Conclusie: een flat-file-CMS is heel praktisch

Met flat-file-contentmanagementsystemen kunnen ook minder ervaren gebruikers snel en gemakkelijk aan de slag, zonder tegen grote technische problemen aan te lopen. Dat geldt bijvoorbeeld voor een beheerders-back-end als Grav, maar ook voor een eenvoudige oplossing als Pico of een flexibel systeem als DokuWiki. Dit voordeel maakt deze systemen bijzonder geschikt als alternatief voor WordPress en andere omvangrijke CMS’en. Die zijn te groot en complex geworden voor kleinere websites, nevenprojecten of intern gebruik. Dus probeer het gewoon uit, het is de moeite waard!

Zelf een Flat-file-CMS uitproberen?