Wat is een XAMPP-server?
XAMPP is een verzameling van gratis software. De naam is een acroniem van de beginletters van de vijf kernonderdelen: de webserver Apache, de relationele databasemanagementsystemen MySQL en MariaDB en de scripttalen Perl en PHP. Het initiaal X staat voor de besturingssystemen Linux, Windows en Mac OS X.
- Apache: de opensource-webserver Apache is wereldwijd de meestgebruikte server voor de levering van webcontent. De serverapplicatie wordt door de Apache Software Foundation als gratis software beschikbaar gesteld.
- MySQL/MariaDB: met MySQL beschikt XAMPP over een van de populairste relationele databasemanagementsystemen ter wereld. In combinatie met de webserver Apache en de scripttaal PHP zorgt MySQL voor de dataopslag voor webservices. In actuele XAMPP-versies is MySQL vervangen door MariaDB, een afsplitsing (‘fork’) van MySQL.
- PHP: is een server-side scripttaal waarmee dynamische websites of applicaties kunnen worden gemaakt. PHP kan op alle platforms worden geïnstalleerd en ondersteunt verschillende databasesystemen.
- Perl: de scripttaal Perl wordt gebruikt bij systeembeheer, webdevelopment en netwerkprogrammering. Daarnaast kunnen net als met PHP dynamische webapplicaties worden geprogrammeerd.
Naast deze kernonderdelen bevat de gratis Apache-webserver, afhankelijk van het besturingssysteem, verschillende tools, zoals de mailserver Mercury, de database-beheeromgeving phpMyAdmin, de webanalysesoftware Webalizer, OpenSSL, Apache Tomcat en de FTP-server FileZilla of ProFTPd.
XAMPP op je localhost toepassen
Een XAMPP-server kan met een enkel uitvoerbaar bestand snel en gemakkelijk worden geïnstalleerd als lokaal testsysteem onder Linux, Windows en Mac OS X. Het softwarepakket bevat dezelfde componenten die ook worden gebruikt op gangbare webservers. Zo kunnen ontwikkelaars projecten lokaal testen en ze eenvoudig kopiëren naar productiesystemen. Toch is XAMPP niet geschikt als publieke server, omdat omwille van het bedieningsgemak van het systeem bewust verschillende veiligheidsfuncties zijn weggelaten.
XAMPP op je localhost installeren
Onze XAMPP-tutorial laat zien hoe je het softwarepakket installeert onder Windows. Als je Linux of Mac OS X gebruikt, kan het installatieproces afwijken van de hieronder beschreven stappen.
- Download
XAMPP wordt beschikbaar gesteld door het non-profit project Apache Friends. Versies met PHP 5.5, 5.6 of 7 kunnen gratis worden gedownload op https://www.apachefriends.org/download.html. - .exe-bestand openen:
Wanneer het softwarepakket is gedownload, kun je de installatie starten door dubbel te klikken op het bestand met de extensie .exe. - Antivirusprogramma deactiveren
Omdat antivirusprogramma’s het installatieproces kunnen beïnvloeden, raden wij aan om deze programma’s tijdelijk te deactiveren tot alle XAMPP-componenten succesvol zijn geïnstalleerd.
- UAC deactiveren
Ook het gebruikersaccountbeheer (User Account Control, UAC) kan de installatie van XAMPP storen, omdat het de schrijfrechten op de C:\-schijf beperkt. Hoe je tijdelijk je UAC deactiveert, kun je lezen op de Windows ondersteuningspagina van Microsoft.
Eerste stap bij het installeren van XAMPP: deactiveren van het gebruikersaccountbeheer
- Installatiewizard starten
Nadat je het .exe-bestand hebt geopend en de aanwijzingen over het antivirusprogramma en het UAC hebt gelezen, verschijnt het startscherm van de XAMPP-installatiewizard (Setup Wizard). Klik op ‘Next’ om de installatie-instellingen te configureren.
Met het opstartscherm van de assistent kan de installatie beginnen
- Softwarecomponenten kiezen
Onder ‘Select Components’ kun je afzonderlijke componenten van het XAMPP-softwarepakket uitsluiten van installatie. Voor een lokale testserver raden wij de standaardinstelling aan, waarbij alle beschikbare componenten worden geïnstalleerd. Bevestig door op ‘Next’ te klikken.
Voor het installeren van de software kan je in het venster ‘Select Components’ programma’s selecteren of weglaten
- Installatiemap kiezen
In de volgende stap kun je de map kiezen waarin het softwarepakket moet worden geïnstalleerd. Wanneer je kiest voor de standaardinstelling, wordt een map met de naam XAMPP op C:\ aangemaakt.
In de volgende stap kies je de map waarin XAMPP geïnstalleerd zal worden
- Installatieproces starten
Nu kun je jouw voorkeurstaal selecteren en de installatie starten. De installatiewizard pakt de geselecteerde componenten uit en slaat ze op in de doelmap. Dit kan enkele minuten duren. De voortgang van de installatie wordt getoond met een groene statusbalk.
Na voorinstallatie worden de uitgekozen programma’s uitgepakt en in de doelmap geïnstalleerd
- Firewall instellen
Waarschijnlijk word je er tijdens het installatieproces op gewezen dat de XAMPP-component Apache wordt geblokkeerd door je firewall. Maak door middel van het selectievakje de communicatie mogelijk van de Apache-server met je thuis- of bedrijfsnetwerk. Houd er rekening mee dat het niet verstandig is om je XAMPP-server beschikbaar te maken voor publieke netwerken. - Installatie afsluiten
Wanneer alle componenten zijn uitgepakt en geïnstalleerd, sluit je de installatiewizard af met een klik op ‘Finish’. Laat het vinkje staan in het selectievakje, zodat het XAMPP Control Panel na de installatie wordt geopend.
Het XAMPP-testserver Control Panel
Met het XAMPP Control Panel heb je controle over de afzonderlijke componenten van je testserver. De overzichtelijke gebruikersinterface registreert alle acties en geeft je de mogelijkheid om losse modules met een klik te starten of te stoppen. Bovendien biedt het XAMPP Control Panel verschillende buttons:
- Config: maakt de configuratie van XAMPP en van afzonderlijke componenten mogelijk
- Netstat: toont alle actieve processen op de lokale computer
- Shell: opent een UNIX-shell
- Explorer: opent de XAMPP-map in Windows Explorer
- Services: toont alle services die op de achtergrond lopen
- Help: biedt links naar gebruikersforums
- Quit: sluit het XAMPP Control Panel
In het XAMPP Control Panel kun je individuele modules starten en stopzetten
Module starten
Een losse module kun je starten of stoppen in het XAMPP Control Panel door op de corresponderende button te klikken onder ‘Actions’. Modules die al actief zijn, zijn groen gemarkeerd onder ‘Module’.
In het Control Panel zijn actieve modules groen gemarkeerd
Wanneer een module niet kan worden gestart als gevolg van een fout, wordt dit rood gemarkeerd in het Control Panel. Een gedetailleerde foutmelding helpt je bovendien om de oorzaak van de storing te vinden.
XAMPP inrichten
Een veelvoorkomende oorzaak van een foutmelding in relatie met Apache is een geblokkeerde poort. Als je de standaardinstelling gebruikt, wijst XAMPP de webserver de hoofdpoort 80 en de SSL-poort 443 toe. Vooral deze laatste wordt vaak al gebruikt door andere programma’s. In de hierboven afgebeelde foutmelding is er sprake van een conflict met Skype die de SSL-poort 443 al bezet, waardoor de webserver niet kan worden gestart. Voor zo’n probleem bestaan drie oplossingen.
- De poort in Skype veranderen: om de poortinstelling in Skype te veranderen, open je het programma en navigeer je via ‘Actions’, ‘Options’ en ‘Advanced’ tot je bij het menu ‘Connections’ bent. Verwijder hier het vinkje, zodat Skype de poorten 80 en 443 niet meer gebruikt.
- De poortinstellingen van Apache veranderen: klik op de Config-button voor de module Apache en open de bestanden httpd.conf en httpd-ssl.conf. Vervang het poortnummer 80 in httpd.conf en het poortnummer 443 in httpd-ssl.conf door een vrije poort naar keuze. Sla de instellingen op. Klik nu op de algemene Config-button aan de rechterkant en selecteer ‘Services and Port Setting’. Pas de poorten voor de Apache-server nu aan de veranderingen in de conf-bestanden aan.
- Skype stoppen: de eenvoudigste manier om problemen met de poort die Skype gebruikt te voorkomen, is om Skype te stoppen en pas weer te starten als de Apache-server al draait.
Module beheren
Voor elke module van je XAMPP-server heeft het Control Panel een ‘Admin’-optie.
- Klik op de Admin-button van je Apache-server om naar het webadres van je webserver te gaan.
Het Control Panel zal nu je standaardbrowser starten en je zult naar het dashboard van de
localhost van je XAMPP worden geleid. Het dashboard bevat veel links naar nuttige en
informatieve websites en naar het opensource-project BitNami dat verschillende gratis applicaties voor je
XAMPP biedt, zoals WordPress of andere contentmanagementsystemen. Je kunt het dashboard ook
bereiken onder localhost/dashboard/.
Door op de 'admin' in de Apache module te klikken, wordt de gebruiker omgeleid naar het dashboard van de local host van XAMPP
- Je kunt de Admin-button van je databasemodule ook gebruiken om phpMyAdmin te openen. Hier beheer je de database van de webprojecten die je op je XAMPP-server wilt testen. Je kunt de beheerdersinterface van je MySQL-database tevens bereiken onder localhost/phpmyadmin/.
De databases van het webproject worden door de gebruiker beheerd in phpMyAdmin (benaderbaar via de 'Admin' knop in de database module)
XAMPP-installatie op je localhost testen
Om te controleren of de testserver goed is geïnstalleerd en geconfigureerd, kun je een PHP-testpagina maken, op de localhost van je XAMPP opslaan en via de webbrowser oproepen.
- Open daarvoor de map XAMPP via de button ‘Explorer’ in het Control Panel en kies de submap htdocs (C:\xampp\htdocs bij standaardinstallatie). In deze map worden alle data voor websites opgeslagen die je op de XAMPP-server wilt testen. De map htdocs bevat al data die helpen bij de configuratie van de webserver. Je eigen projecten moet je daarom in een nieuwe map (bijvoorbeeld test) opslaan.
- Maak nu een eenvoudige PHP-pagina met de volgende content in je editor en sla die op als test.php in de map test (C:\xampp\htdocs\test):
- Open ten slotte je webbrowser en laad de PHP-pagina via localhost/test/test.php. Wanneer je browserscherm de woorden ‘Hallo wereld’ toont, is je XAMPP-server correct geïnstalleerd en geconfigureerd.